Razglednica iz 1910. godine
Adonj se nalazi u županiji Fejer na desnoj obali Dunava, 60 kilometara južno od Budimpešte. Zbog povoljnog geografskog položaja ovo naselje je nastanjeno od dnavnina. Već za vreme Rimljana mesto je poznato pod nazivom Vetus Salinum.
Prema arhivskim izvorima Srbi su naseljeni u Adonju već krajem 16. veka, ali veći talas dolaska Srba bilo je krajem 17. veka, za vreme Velike Seobe Srba. Prema jednom zapisu iz 1691. godine iz sremskog manastira Šišatovca u Žankuntaran, odnosno u Adonj donete su mošti despota Stefana Štiljanovića, što znači da je Adonj bio značajnije srpsko naselje. Takođe prema zapisu iz 1691. godine u Adonju su boravila dva pravoslavna sveštenika. Na osnovu ovih podataka pretpostavljamo da su tada adonjski Srbi već imali svoj hram (crkvu-brvnaru, koja je kasnije uništena).
Godine 1734. vlasti su vršile istragu zbog zidanja pravoslavnog hrama u Adonju. Kao što nam izvori govore, mesni Srbi su, navodno, bez dozvole gradili ovu crkvu. Leta Gospodnjeg 1732. i 1733., za vreme paroha Petra Pelića, za novopodignutu crvku nabavljeno je više bogoslužbenih knjiga. To nas navodi na pretpostavku da je pomenutih godina podignuta nova crkva koja je posvećena Svetoj Trojici. Adonjski srpski vernici su ovu crkvu koristili sve do 1812. godine.
Prema zapisu koji se nalazi na unutrašnjim koricama matične knjige venčanih (1806-1858) piše da je zidanje novog hrama otpočelo 20. maja 1812. godine. Ovaj hram je obnovljen tokom 1887. godine.
Nažalost u Drugom svetskom ratu, 1945. godine crkva je prilikom bombardovanja Adonja pogođena od strane sovjetske armije. Tada je hram izgoreo, i zbog toga je crkva u potpunosti porušena `60-ih godina.
Sećanje nekadašnje crkve – kao i srpskog stanovništva u Adonju – čuvaju nam samo istorijski zapisi, porodične priče i razni izvori. Kao što i ova jedinstvena razglednica iz 1910. godine.
Izvor: Milan Dujmov: Istorija Srba u Adonju (2013)
Razglednica:
