ZNAČAJ NARODNE NOŠNJE

Narodna nošnja pruža dobar primer za proučavanje materijalne kulture jednog naroda. Ona je simbol etničkog identiteta, a ističe se i po likovnim i estetskim vrednostima. Međutim nošnja koju koristi stanovništvo određenog područja otkriva nam više informacije: iz nje se čitaju klimatski uslovi, na njoj se odražava blagostanje šire zajednice, ali i imovinsko stanje svakog pojedinca i njegove porodice.

Takođe ima značajnu ulogu u međusobnom odvajanju određenih društvenih klasa i slojeva unutar toga, sve do individualnog i ličnog odvajanja više različitih osoba u okviru iste društvene skupine. Zapravo, nošnja je vrlo moćna vizuelna posrednica u komunikaciji između individue i njene ili neke druge zajednice.

Iz perspektive nosioca, odelo je prenosilo određeni utisak o njegovom društvenom položaju, polu ili rodu i on je odmah bio prepoznat kao važna osoba u okvirima zajednice i šire. Ukras na odelu je imao funkciju statusnog simbola. On je služio da ulepša predmet, da momentalno ukaže na njegovu vrednost, a neretko i da je dodatno istakne. (…) Bogatstvo aplikativnih materijala i motiva za vlasnika je značilo vrednost ne samo u materijalnom smislu. On je bio moćan indikator njegovog višeg društvenog i ekonomskog statusa, njegove imućnosti i ugleda. (…) Za nosioca i za onoga koji ga je napravio, ukrašeni odevni predmet je predstavljao izvesno sredstvo takmičenja i nadmetanja: izraditi, a potom i nositi bolje i lepše – emitovalo je moćnu društvenu poruku“ (Niškanović i Mikulić 2016: 49)

Izvori:

Niškanović, Vilma i Tatjana Mikulić (2016): Gunj, jelek, prsluk. Katalog izložbe. Beograd: Etnografski muzej

https://narodnenosnjesrba.rs/ser/index.html